Chương 37: Lưỡng thư*.

* Lưỡng thư: Hai bộ sách.

Mùa hạ đầu tiên của Tấn Tân, Thái Thượng Hoàng Chiếu Quốc băng hà trong khi ngủ, cả nước đều đau xót. Vu Việt cũng lấy danh của việc này mà từ chối thỉnh cầu kết minh của sứ giả Cảnh Quốc.

Trong lúc này, Khánh Quốc đã chính thức tuyên chiến với Cảnh Quốc, hai nước đều đang chuẩn bị cho đại chiến sắp tới, Chiếu Quốc bàng quan, hoạt động nội bộ tạm thời không đề cập tới.

Công việc ở Tiệm Hề đã xử lý thỏa đáng, khi đám người Vu Việt, Mặc Phi, và Minh Hàn cùng nhau trở lại Nhung Trăn thì đã đến giữa mùa hạ.

So sánh với những năm trước, Nhung Trăn biến hóa thật lớn, sau khi nông pháp được phổ biến, chẳng những người dân cư ngụ nơi đây có thể thu lợi, những người dân lánh nạn, di cư đến đây cũng đã an cư lạc nghiệp nhanh chóng, khôi phục sản xuất; thương pháp được ban hành cũng đã hạn chế ở một mức độ nhất định những thương nhân vơ vét của cải ở khắp nơi mà còn có thể dễ dàng phát triển với quy mô lớn, đồng thời cũng cung cấp cho nhóm thương nhân nhiều cơ hội kiếm tiền hơn, thương nhân khắp nơi tranh nhau tới, dân cư Nhung Trăn nhanh chóng gia tăng, tại những nơi chợ phiên có thể tùy ý nghe được tiếng người nhộn nhịp.

Nếu như nói nông, thương pháp được tôn sùng, làm theo mẫu trên cả nước thì việc biên soạn 《 Tứ Khố toàn thư 》 trở thành việc chỉ có ở Nhung Trăn, một số lượng lớn tài sĩ tập trung lại như thế, hoàn toàn thay đổi cục diện võ phong* quá thịnh ở Nhung Trăn. Giấy được sản xuất ở Nhung Trăn cũng làm cho những nhóm tài sĩ này mừng rỡ như điên, bọn họ bắt đầu vứt đi những thẻ tre ban đầu, lấy tốc độ cực nhanh đã quen thuộc với giấy viết.

* Võ phong: Phong trào thịnh võ.

Chỉ có điều cung không đủ cầu, trước mắt, giấy mới chỉ được phổ biến rộng rãi ở những nơi phụ cận của Nhung Trăn, những thành thị còn lại đều chỉ xuất hiện có chút ít.

Nhóm Vu Việt trở lại ranh giới Nhung Trăn, khi còn cách chủ thành hơn mười dặm, Vu Việt cùng hơn trăm hắc thiết kỵ tính cả Minh Hàn cùng nhau đi đến quân doanh trước, mà Mặc Phi và vài văn sĩ thì trực tiếp đi tới chủ thành.

Đi tới bên trong thành, rất nhanh Mặc Phi đã cảm nhận được sự biến đổi của nơi này, trong lòng vui sướng rất nhiều, cũng không thể không có chút tự hào, sở học của mình ở thời đại này, cũng có thể có thành tựu.

Nếu như nói Mặc Phi chỉ là vui sướng thì mấy văn sĩ còn lại ở phía sau nàng là kinh ngạc, đối với tình huống Nhung Trăn, hầu hết bọn họ đều rõ ràng, đất rộng mà người thưa, người dân hung hãn, kinh tế bình thường, điều này còn là sau khi Vu Việt được phong Vương mới từ từ có chiều hướng tốt, nhưng cũng chỉ có thể so với được những thành thị tầm trung, ai có thể nghĩ được, chỉ sau một năm ngắn ngủi lại có biến đổi to lớn như thế?

Những điều đó, đều là công lao của người nam tử trước mắt này ư?

“Hả? Chẳng lẽ vị công tử tóc ngắn đang cưỡi ngựa kia là chính là Phù Đồ tiên sinh thường nghe trong lời đồn sao?” Lúc này, cách đó không xa truyền đến một giọng nói ngạc nhiên.

“Ở đâu? A, đúng là Phù Đồ tiên sinh rồi, hắn đã trở lại.”

“Là Phù Đồ tiên sinh sao?”

“Phù Đồ…”

Xung quanh ngay lập tức xôn xao một trận, những nam tử ăn mặc kiểu văn sĩ đều chen đến nhìn xem phong thái của vị danh sĩ số một này.

Mặc Phi không dự đoán được thanh danh của mình lại vang như thế, cũng không nghĩ tới, cũng một ngày mình lại bị vây xem như vậy, may mắn là nàng mặt than, lúc nào cũng có thể bảo trì bình tĩnh, nếu không sợ rằng sẽ không trấn định được mất.

Mấy người phía sau nàng còn có chút không được tự nhiên, tuy rằng người bị nhìn không là bọn hắn, nhưng trước mắt bao người như thế, áp lực rất lớn.

Mặc Phi suy nghĩ, đột nhiên nhảy xuống ngựa, hướng tới chào từng nhóm tài sĩ một.

Vừa mới tới bên ngoài thành, chủ yếu là dân chúng bình thường, bọn họ cũng sẽ không chú ý người đi ngang qua là ai, cũng sẽ không coi trọng lễ nghi như vậy, cho nên Mặc Phi có thể đi đứng tùy ý. Nhưng nhóm tài sĩ này khì khác, hầu hết sở học của bọn họ đều có chút thành quả, trong tính cách mang theo ngạo khí, coi trọng sự chênh lệch rất nhiều. Như vậy, nàng vẫn cứ ngồi trên lưng ngựa thì không ổn được lắm.

Biểu hiện lần này của Mặc Phi làm cho nhóm tài sĩ xung quanh nhất thời cảm thấy được tôn trọng, trong lòng không khỏi sinh ra thiện cảm, cho dù có không cho rằng đã nhận đúng người là Mặc Phi, cũng không thể không bị phong thái này thuyết phục.

Trở lại Phủ Nhung Trăn lại là một phen giao tế xã giao nữa, đám người Bách Lý Mặc đều đến ân cần thăm hỏi, cũng hi vọng nàng nhanh chóng gia nhập vào quá trình thẩm duyệt 《 Tứ Khố toàn thư 》, đối với việc Mặc Phi đột nhiên rời đi, trong lòng vài vị đều có chút oán thầm, chẳng qua ngại tác phong của Vu Việt, bọn họ không dám nói gì thêm.

“Phù Đồ, lần này ngươi quá mức rồi đấy!” Một giọng nói truyền đến từ bên ngoài phòng.

Vừa định nghỉ ngơi cho tốt một chút, Mặc Phi lại đành thở dài, nhìn về phía người tới.

Vẻ mặt Cô Hạc tức tối, đi tới ngồi phịch xuống bên người Mặc Phi, nói: “Sao ngươi có thể cứ biến mất mà chẳng nói câu nào như vậy? Ngươi làm như vậy, nếu như ngươi là ta, làm sao mà chịu nổi được đây?”

“Xin lỗi.” Mặc Phi không biết làm sao, “Thực sự là quá đột ngột, ta chưa kịp thông báo cho ngươi.”

Cô Hạc vẫn tức giận: “Ngươi có biết, nếu không phải lấy được tin tức từ tên Thẩm Bạc kia, ta đã truy lùng ngươi ngàn dặm rồi không.”

Mặc Phi rót cho hắn chén nước, nói: “Trời nóng, giảm nhiệt trước đã.”

Cô Hạc uống một ngụm cạn sạch, tiếp tục thuyết giáo: “Đại nhân, có thể đừng có lần sau nữa không, bằng không cái thân phận bảo hộ này của ta có thể bỏ đi được rồi đấy.”

Mặc Phi gật đầu, nói sang chuyện khác: “Tình huống của Mặc Thương như thế nào rồi?”

Đứa nhỏ được Mặc Phi cứu trở về kia, sau khi vượt qua hoảng sợ lúc ban đầu, ở bên người nàng đã dần dần khôi phục chút sức sống, tuy rằng vẫn không nói chuyện gì như cũ, nhưng ít nhất cũng không còn sợ hãi người xa lạ, cho nên sau đó đã bị Vu Việt phái người đưa về Nhung Trăn trước.

Nói đến Mặc Thương, đôi mắt Cô Hạc sáng lên, nói: “Tiểu quỷ này, tuy rằng gầy yếu nhưng căn cốt tốt lắm, là trời sinh có khiếu học võ.”

“Ồ?” Mặc Phi hưng trí nói, “Ngươi định thu hắn làm đồ đệ sao?”

“Có ý này.” Cô Hạc lại tự rót cho mình chén nước.

“Đó là may mắn của đứa nhỏ này.”

“Hắc hắc, đương nhiên.” Vẻ mặt Cô Hạc đầy đắc ý.

Mặc Phi đột nhiên nói: “Cô Hạc không ngại cả nam lẫn nữ, nhưng ngươi đừng hạ độc thủ với đứa nhỏ kia.”

“Khụ!” Cô Hạc thình lình bị sặc nước, vẻ mặt hắn u oán nhìn về phía Mặc Phi, nói: “Tấm lòng của ta đều đã dành cho ngươi rồi, làm sao có thể vừa ý một đứa nhỏ được? Ngươi nói như vậy, ta thật sự rất đau lòng.”

Mặc Phi liếc mắt xem thường hắn một cái, nàng đứng dậy nói: “Lặn lội đường xa, có chút mệt mỏi, ta cần phải nghỉ ngơi cho khỏe một chút.”

Lúc này Cô Hạc mới không làm ầm ĩ nữa, cáo từ thối lui.

Ngày thứ hai, Mặc Phi đi tụ tập ở Văn các trước tiên, còn chưa đến nơi đã nghe thấy tiếng ồn ào bên trong.

“Tuyệt đối không thể nhập cái này vào Khố* được! Nhìn xem nó viết cái gì đi?’ Lấy pháp luật nghiêm khắc để trị thế, lấy hình phạt lãnh khốc để định quốc, cái này quả thực là những lập luận mất nước mà, dựa vào nghiêm hình, khốc pháp để trị quốc, chẳng phải sẽ bị dân oán than kêu ca sao? Không thể thực hiện được, không thể thực hiện được.”

* Khố ở đây là “Tứ Khố toàn thư”.

“Ở trong loạn thế, nhất định phải dùng trọng pháp*. Nhung Trăn dùng võ để hưng quốc, vậy lấy pháp trị dân thì có gì không thể? Nếu như ngươi tôn sùng việc trị quốc bằng lễ nghi, lấy ‘Nhân từ’ để cảm hóa thế nhân, nhưng mà thất phu** sẽ biết lễ sao? Bọn họ ngu muội thô tục, dốt đặc cán mai***, sao có thể để ý đến đạo lý đây? Chỉ có bị bó buộc bởi pháp luật cứng rắn mới có thể trị thế an bình được.”

* Trọng pháp: Pháp luật khắt khe.

** Thất phu: Dân thường, người vô học.

*** Dốt đặc cán mai: Mù chữ, một chữ bẻ đôi không biết.

“Phe phái của ngươi nói xằng nói bậy!”

Nghe đến đó, Mặc Phi đi vào Văn các, mọi người lập tức chấm dứt tranh cãi, đồng loạt nhìn về phía nàng, hành lễ.

“Đã xảy ra chuyện gì vậy?” Mặc Phi nhìn Hướng Ất và Lô Khiêm vừa mới tranh cãi, hai người này cũng là môn hạ khách khanh của Vu Việt, quan hệ bình thường cũng khá tốt, không ngờ hôm nay lại tranh cãi đến mặt đỏ tai hồng.

“Phù Đồ đại nhân tới thật đúng lúc.” Lô Khiêm vội vàng mời Mặc Phi tiến vào, nói: “Ngài tới bình luận xem, bản thảo sách này, làm sao có thể đem nhập Khố được?

Mặc Phi nhận lấy đồ vật trong tay Lô Khiêm, sau đó ngồi xuống cùng với mọi người. Hai bản thảo trên tay đều được dùng giấy sao chép lại một lần nữa, chữ viết rõ ràng, có phần cảnh đẹp ý vui.

Một bộ là 《 Pháp trị 》, một bộ là 《 Minh nghĩa 》.

Mặc Phi lần lượt lật xem vài tờ rồi sau đó ngẩng đầu, thấy mọi người trong phòng đều đang chờ nàng phát biểu, nàng thản nhiên nói: “Phù Đồ chỉ mới nhìn sơ qua một chút, tạm thời không thể bàn luận bừa về ưu khuyết được.”

Mọi người nghe vậy không khỏi lộ ra vẻ thất vọng.

“Nhưng mà, “Mặc Phi lại nói, “Phù Đồ muốn hỏi chư vị, các vị cho rằng tiêu chuẩn chọn lựa, thu thập sử dụng tài liệu của 《 Tứ Khố toàn thư 》 là gì?”

Hướng Ất nói: “Đương nhiên là phải hợp chính thống.”

“Như thế nào là chính thống?” Mặc Phi nhìn thẳng hắn, nói.

“Chiếu Quốc dùng võ lập quốc, dùng pháp luật để trị thiên hạ.” Hướng Ất không chút do dự nói.

“Nói bậy!” Lô Khiêm lập tức phản bác, “Tiền quốc* là vì hình phạt quá tàn khốc mới bị diệt quốc, Chiếu Quốc ta vẫn còn muốn giẫm lên vết xe đổ này sao?”

* Tiền quốc: Quốc gia thời kì trước.

Hướng Ất cười lạnh: “Tiền quốc bị diệt là do pháp luật còn chưa đầy đủ, hành pháp* bất công, không phải là do hình phạt tàn khốc.”

** Hành pháp: Thi hành pháp luật.

“Ngươi…”

“Hai vị, “Mặc Phi ngắt lời nói, “Các vị chưa từng hiểu chủ ý của Phù Đồ rồi, Phù Đồ đưa ra việc biên soạn 《 Tứ Khố toàn thư 》, chính là muốn là thu thập các kiệt tác trong thiên hạ, để truyền lại cho đời sau, cung cấp cho hậu nhân tìm đọc, nghiên cứu và nghị luận. 《 Tứ Khố toàn thư 》 lấy ‘Kinh, Sử, Tử, Tập’ làm nền tảng chung, bao quát về các phương diện Thi, Lễ, Y, Nông, Thuật, Tạp, Sử, Chính, Pháp, v.v…, bao hàm toàn diện, cho nên người biên soạn phải có phong thái hải nạp bách xuyên*, phải đánh giá công bằng với các thể loại sáng tác, cái gọi là tiêu chuẩn thu nhận sử dụng ‘Chính thống’ mà Phù Đồ hi vọng được nhìn thấy, chính là học thuật được hưng thịnh, là quang cảnh bách gia tranh minh**.”

* Hải nạp bách xuyên: Biển lớn có thể chứa được trăm, ngàn con sông. Dùng để ví với tấm lòng cao cả, bao dung như biển rộng.

** Bách gia tranh minh: Trăm nhà đua tiếng (Thời Xuân thu Chiến quốc, xã hội trong thời kỳ thay đổi lớn đã sản sinh ra trường phái tư tưởng đủ loại, như Nho, Pháp, Đạo, Mặc…Họ viết sách giảng dạy, cùng nhau tranh luận, làm nảy sinh cảnh tượng phồn thịnh trong học thuật, hậu thế gọi là thời kỳ Bách gia tranh minh).

Tuy nói bản 《 Tứ Khố toàn thư 》chân chính là báu vật của quốc gia, nhưng trong đó vẫn bị pha lẫn rất nhiều yếu tố chính trị, vì thống trị địa vị của mình, vua Càn Long đã tiến hành đả kích nghiêm khắc đối với cái gọi là “Học thuyết dị đoan”, thậm chí đã bóp méo một số lượng lớn tài liệu lịch sử, khiến cho rất nhiều điển tịch trân quý bị tiêu hủy, cho nên Mặc Phi không hi vọng ở bầu không khí khá cởi mở ở thời đại này lại xuất hiện tình huống như vậy, làm cho 《Tứ Khố toàn thư 》 mất đi ý nghĩa chân chính của nó.

Mọi người ở đây đều lộ ra vẻ suy nghĩ sâu xa.

Mặc Phi lại nói: “Phù Đồ chủ trương tự do ngôn luận, mặc dù không thể tránh khỏi có người bàn luận cuồng vọng về triều chính hoặc là truyền bá lời lẽ sai trái, nhưng mà lợi lớn hơn hại, chúng ta phải lấy đó mà lắng nghe ý kiến khắp nơi, lựa chọn điều hay mà làm theo, điều xấu thì sửa đổi, còn đúng sai của nó, thì để cho hậu nhân họ bình luận. Như vậy, điển tịch trân quý, cũng không thể mất đi được.”

Mọi người nghe xong đều bất giác nhận ra có lý, Hướng Ất và Lô Khiêm lại lộ ra vẻ thụ giáo, hành một lễ với Mặc Phi.

Mặc Phi vội vàng đứng dậy, hai người này, ai cũng có thể xếp vào hàng gia gia* của nàng, nàng tôn kính còn không kịp, làm sao dám nhận lễ này?

* Gia gia: Gọi người cùng thế hệ hoặc ngang tuổi với ông nội.

Lúc này, Bách Lý Mặc chỉ luôn lắng nghe cười nói: “Phong thái của Phù Đồ, người bình thường sao có thể sánh được, nói như vậy, có một chuyện, chắc chắn Phù Đồ sẽ có hứng thú tham dự.”

“Là chuyện gì?” Mặc Phi tò mò hỏi.

“Là tác giả của hai bộ sách này, giờ Mùi ngày mai, sẽ tiến hành biện học ở học đường, để quyết định xem ai sẽ được tuyển chọn vào Tứ Khố.”

“Ồ?” Nghe nói như vậy, Mặc Phi đúng là đã hứng thú rồi.

Để lắng nghe cuộc biện học ngày mai, Mặc Phi trở lại viện tử, đã cẩn thận xem thêm hai bộ sách 《 Pháp trị 》và 《 Minh nghĩa 》. Tác giả đầu tiên là Quy Tư, người sau là Tuyên Hựu.

Đây là đại biểu của hai loại học phái học thuyết khác nhau, một loại khuyến khích lấy “Pháp” lập quốc, nhấn mạnh quyền hành của nhà vua, giống như Pháp gia* đã khởi xướng “Phương thốn chi ky chính nhi thiên hạ trì, cố nhất ngôn chính nhi thiên hạ định, nhất ngôn ỷ nhi thiên hạ mỹ**“, quân vương “Ác pháp xử thế***“, lấy pháp quyết định mọi việc, chuyên nắm giữ pháp luật trong tay.

* Pháp gia: Là một trong bốn trường phái triết lý ở thời Xuân Thu và thời Chiến Quốc.

** Tự dịch: Chỉ một tấc vuông then chốt mà trị được thiên hạ, cho nên một lời nói chính là định thiên hạ, một lời nói chính là rung chuyển thiên hạ.

*** Ác pháp xử thế: Nắm giữ pháp luật mà xử thiên hạ.

Mà 《 Minh nghĩa 》 lại hoàn toàn tương phản, nó chủ trương nhân nghĩa lễ giáo, cho dù là thiện ác, đều có thể lấy đạo đức để cảm hóa.

Nếu như nói người trước quá mức ngang ngược, hống hách, thì người sau này lại quá mức lý tưởng hóa.

Mặc Phi giống như thấy được phiên bản học thuyết của Pháp gia cùng Nho gia ở dị thế, trong lòng không khỏi chờ mong buổi biện học ngày mai, không biết văn sĩ thời đại này sẽ kiệt suất như thế nào?